Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2012

Κοτσιροπάμπουλοι τζιαι άλλα έντομα της Κύπρου

Όταν ήρτεν ο τζιύρης μου τζ΄η μάνα μου δακάτω, επαίξαμεν έναν παιγνίιν: όποιος πει τον τελευταίον λόον, αλλά μόνον ονόματα εντόμων μπόρουμεν να λαλούμεν.

Αρκέψαμεν, πρώτα ήρταν οι λιμπούροι, οι μέλισσες, οι σφήτζιηες, τα μυρμιόνια, οι μούγιες. Ύστερα ήραν οι σκνίπες, οι κουτσουκούτες, οι κοτσιροπάμπουλοι.
Επηαίνναμεν έναν σου, έναν μου. Όταν ελείψαν οι λέξεις, έσυρεν μας κάτω ο γέρος με τον παμπακάν (που δεν εκατάφερα ακόμα να μάθω τι ένει). Έφερα του τον άππαρον θεού τζιαι έφυρα τον. 

- Κολίν, βωβόν!! έφκαλεν με έναν στόμαν ο γέρος. 
- Χαρκόμουγια, επιτίθεται η κοτζιάκαρη. 
- Σφαλάντζιν, κορκός μιλλοποθκιά!! έσυρα τους.

εμείναν να κνίθουν την κκελλέν τους.

- Ψαλλία, τσιβίτζιν, τσιμούριν εξαναέφυρα τους τζιαι εκνίθαν παραπάνω την κκελλέν τους.
- Τζιαι τον ζίζιρον εξηάσεται τον τζιαι εν τζιαι καλοτζαίριν εξαναέφυρα τους
- Τζιαι τες τσιριπίλλες (κατσαρίες), τζιαι τους τσιρίπιλλους (γρίλλους); άφηκα τους επί τόπου.

Χάτε να δούμεν αν έβρετε τζιαι άλλα. Ιδού η λίστα με όσα ήβραμεν. Όποιος μπορεί να μας μορφώσει τι είναι το κολίν τζιαι ο παμπακάς ευπρόσδεκτη τη εξήγηση.

Αεροπλανούιν / ελικοπτερούιν / βκιολάρης / φτερωτός
Άκριος
Άππαρος θεού
Αράγνη
Βωβόν
Zίζιρος
Κατσινιόρος
Κολίν
Κολοτζιθθάς
Κορκός
Κοτσιροπάμπουλος
Κουτσουκούτα
Λίμπουρος
Λούρος
Μέλισσα
Μεταξάς
Μιλλοποθκιά
Μούγια
Μουγιούιν
Μουννόφτειρα
Μυλωνάς
Μυρμιόνιν
Παμπακάς
Παπαούρα
Πεταλλούδα
Πιτόμουγια
Πουμπουρία
Πουμπουρία του καματερού
Ρόβα της κουφής
Σκνίπα
Σφαλάντζιν
Σφίκας
Τσιβίτζιν
Τσιμούριν
Τσιριπίλλα
Τσιρίπιλλος
Φτείρα
Χαρκόμουγια
Ψαλλία
Ψαρούιν
Ψύλλος
Ψώρα

Κάμε κλίκ πας την εικόναν δια να μάθης τον βίον του κοτσιροπάμπουλου

18 σχόλια:

astronaftis είπε...

εν μπορώ να σκεφτώ άλλον. αν θέλεις να είσαι ακριβής πρέπει να φκάλεις την αράχνην τζαι την ρόβαν της κουφής γιατί θαρκούμαι έννεν έντομα. κάμνω λάθος;

postbabylon είπε...

apparouin tis panagias

skouloukos tou klimatou

Apparomougia (eisien o garos tis stetes mou)

Skarnos

Appiitourin tou xalloumiou

Ανώνυμος είπε...

Από το ΦΒ μου που ανέβασα φωτογραφίες με σφήκουδες, και κάποιος φίλος τους περιέγραψε ως : μαρτζιδόνες.

Ανώνυμος είπε...

Το πουσέλλιν εν το θωρω! - τζειν το πρασινο, που αμαν το πατησεις βρωμει ο τοπος.

Στην Παφο τον αππαρο της Παναγιας λαλουμεν τον αππαρο του σατανα :Ρ

Επισης εν τζι οι μαρουθκιες, οι κωλολαμπιες, οι λαχταροι, η πολυποθκια τζι η πιτομουγια.

Τον κατσινιορο λαλουν τον τζαι κουρκουτζελλο, νομιζω ;)

Grouta

Ανώνυμος είπε...

Grouta: Τζιαι εγώ έτσι το ξέρω, άππαρος του σατανά (εν δυνατό τζείνο το πλάσμα ναν της Παναγίας?)

μυρτώνια (εν ξέρω πώς γράφεται) λαλούμεν τους μιτσιούς λιμπούρους που ακόμα τζιαι στην Αθήνα εν τους ξιλιφκούμαστεν που τα αρμαρούθκια..

ο βουρβουλάς πιάννεται σαν έντομο? (γυμνοσάλιαγκας) αν ναι βάλλω τζιαι τον καράολον.

Aceras Anthropophorum είπε...

Νίκο, εν αλήθκιεια ότι με αυστηρήν ταξινόμησην έπρεπεν να βάλω αρθρόποδα για να τα καλύφκω ούλλα. Μες την συνομόταξίαν των αρθρόποδων έχει πολλές τάξεις. Τα εξάποδα (των οποίαν τάξη εν τα έντομα) εν μια, τα αραχνωτά, αλλά τζιαι οι μιλλοποθκιές εν άλλη. Αν φκάλω τες αράχνες, πρέπει να φκάλω τζιαι τους κατσινιόρους, (ή τερτζιελλόρους ή κατα Γρούτα κουρκούτζιελλους) τζιαι τους κορκούς, τζιαι τα τσιβίτζια αλλά τζιαι τες μιλλοποθκιές.

Πόστ, το αππηητούριν του χαλλουμιού εν το έβαλα διότι εν το σκουλούτζιν που λαλούσιν έτσι, αλλά δεχτόν, σίουρα δεν έχει άλλον όνομαν για την πουμπουριούαν.

Άππαρος θεού, άππαρος της παναΐας ή άππαρος του σατανά, μιλούμεν για το ίδιον πράμαν. Έτσι τζιαι αλλιώς, θεοί, γριστοί, παναΐες, σατανάες εν που την ίδιαν φάρα.

Αππαρόμουγια ναι. είναι μάλιστα αρκετά διαφορετική που την μούγιαν.

Σκάμος τι είναι;

Μαρτζιδόνες άκουσα το τζιαι γώ αλλά δεν ηξέρω αν εν που κανέναν στρατιώτην που το αθθυμούμαι που προέρχεται που καμιάν ορεινήν, ή αν εν που τον τζιαιρόν που είμαστιν πρόσφυγες πάνω στην Πιτσιλιάν.

Πουσέλλιν εν το έξερα. Έφαα τον νούν μου αν έβρισκά λέξην που να λαλεί στα Κυπριακά την Punnèse που λαλούν οι γάλλοι. Τωρά εμάθαμεν το πουσέλλιν. Πάντως ποττέ εν το άκουσα.

Μαρουθκιές τί είναι; Ούτε τους λάχταρους τους ηξέρω.

Πολυποθκιές εμείς λαλούμεν τες μιλλοποθκιές.

Πιτόμουγια εν αλήθκια πους εν διαφορετική που την χαρκόπουγιαν.

Τα μυρτώνια επίσης δεν τα εξανάκουσα.

Ξέρει κανένας το Pyrrhocoriw apterus πως το λαλούν στα Κυπριακά, ή έστω στα Ελληνικά1 http://www.insecte.org/spip.php?article68

Μυρτώνια επίσης δεν το άκουσα ποττέ.

Οι καραόλοι οι τίτσιροι, τα καραολιά, οι βουρβουλλάες, εν άλλη συνομοταξία. Εν μαλάκια τούτα τζιαι καμιάν σχέσην με τα έντομα. Ούτε καν στην ίδια συνομοταξίαν, ενώ οι καβούροι εν στην ίδιαν.



poseidon είπε...

Τες μυρμιόνες εν τες εσυνάφερεν κανένας. Έδωκα πας την φωλιά τους μια φορα καταλάθος(πρεπει να ημουν 10 χρονων)... Εβουρούσαν με τουλαχιστον 50 μέτρα. Ακουα τες μες τα αυτια μου και ετσιμπουσαν με ωσπου τζαι εμπηκα μες το αυτοκινητο..

postbabylon είπε...

σκάρνος ρε, το σκαρνούιν. Εσαντανώσαν σε τα γκήκλις μου!

τζιαι εώ εν μυρμίοναν που την ιξέρω, Άμμαν σε τσιμπήσει, φτύννεις πας σε χώμαν φρεσκοτσαππισμένον τζιαι βάλλεις τον πηλόν πας το τσίμπημαν. Τούτον άμμαν είσαι στο περβόλι τζιαι έν έσιεις άλλην λύσην.
Αμμαν είσαι έσσω γύρνεις λλίον ξύδιν πας σε χώμαν τζιαι πασαλείφκεις το.
Ετσιμπήσεν με πολλές φορές στην πιτσιλλιάν!

Grouta είπε...

Ασερα το Pyrrhocoriw apterus εν η μαρουθκιά :)

Οι λάχταροι εν οι προνυμφες του κουνουπιου. Εν μες το νερο τζαι λαχταρούν ωσπου να μεταμορφωθουν σε κουνουπι :)

Bananistanos είπε...

Μυρμιόνες ή μαρτζιδόνες εν το ίδιο νομίζω. Είναι διαφορετικό έντομοπου τες σφήκες. Εν πιο μιτσιές τζε η φωλιά τους εν σαν την χαρτενη με τρυπούες.

Το"πράσινο που βρωμεί" στη Πιτσιλια λαλούν το φτέλλα. Θυμούμαι τη μακαρίτισα τη γιαγία μου "έγλυψεν το φασολάκιν η φτέλλα".

Τον κολοτζυθάν εσκέφτουμουν τον τελευταίως, έσχει τζαιρόν να δώ. Παλιά έρκουνταν στο φως της ωεράντας τα καλοτζαίρκα. Πρεπει να είναι ενδιαφέρον έντομο για μελετη.

Τωρά πιός αθκιασερός να τα αντιστοιχείσει του ούλλα με τα επίσημα ονόματα τζε φωτογραφείες;

Ανώνυμος είπε...

Tα μυρτόνια είναι όπως τους λύμπουρους, αλλά είναι πιο μικρά σε μέγεθος.

Η παπαούρα είναι η παπαρούνα η μικρούλλα η κότσιηνη που τρώει την ψώραν;

ιων

K.K είπε...

τον κατσινιόρον λαλούν τον τζιαι καλλίντιρο ρε ασερα.

astronaftis είπε...

επήαμε στον ποταμόν σήμερα τζαι άμα εκόντεψεν μια λιβελούλλα λαλεί η πεθθερά μου που εν που τον αναλυόντα: α έτον φλούρο!

καταπληκτικόν;

hexerei είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Γιάννης Ιωάννου είπε...

Εγύρευκα την λέξη "κοτσιροπάμπουλα". Ήβρα τζιαι την λέξη "κορκός" δαμέ."Κορκός" είναι ο μικροσκοπικός ψύλλος που συνήθως μεταφέρεται πάνω σε υφάσματα.

Unknown είπε...

Ο σκορπιός ή κατσινιόρος λέγεται και σε αρκετά χωριά της Πάφου γρυτζελώρος

Simon είπε...


Μερικες ονομασιες εντομων απο την παιδικη μου ηλικια (δεκαετια του 60):

Τσηδονα (Μυρμυδονα/Σφηκα)
Μουμμουτας (Bumble Bee)
Αππαρολυμπουρος (Κοκκινο Μυρμηγκι)
Κωλολαμπης (Πυγολαμπιδα)
Παπαρουνα (Pyrrhocoris Apterus)
Βωτρυα (Moth)
Μαμουνια (Weevils)
Καμμουγερος (Σκουλουκουι των Οσπριων)
Μαρτουθκια (Καμπιες του Μαρτη)

Επεται συνεχεια....

NOCTOC είπε...

Στη Πάφο το πουσέλλιν είναι το ελικοπτεράκι