Παρασκευή 9 Απριλίου 2010

Οικολογία και πάλιν


Μιαν τζιαι πιάσαμεν τα οικολογικά, ας συνεχίσουμε. Σας βάλλω έναν άρθρο που μου εδημοσίευσεν το τελευταίον τεύχος του περιοδικού ΡΕΥΜΑ. Ζωστήτε, δεθήτε τζιαι συγκεντρωθήτε. Αν δεν εκαταλάβατε ποττέ τον δεύτερον νόμον της θερμοδυναμικής, ελπίζω να τον καταλάβετε τωρά. Είναι προαπαιτούμενο για να σπιάσεις οικονομία. Επάσκησα πολλά για να το γράψω τόσον απλό όσον εμπόρεσα.

Η φύση δεν χαρίζει κάστανο

Ο σύγχρονος πολιτισμός εκτίστην πάνω στην προμηθεϊκήν αντίληψην της προόδου: ο άνθρωπος έπιασεν που τους θεούς την φωθκιάν τζιαι προοδεύκει ασταμάτητα μέχρι να τους ημοιάσει. Τζιαι όι μόνον έπιασεν την φωθκιάν που τους θεούς, αλλά την έπιασεν τζιαι δωρεάν. Ούλλοι ανεξάρτητα οι κλασσικοί οικονομολόγοι εθεωρήσαν τες πρώτες ύλες δώρον από τη φύση. Το μόνον κόστος που έχουν, είναι το κόστος εξόρυξης τζιαι της μεταποίησης.

Τον τζιαιρόν που οι κλασσικοί φιλόσοφοι εθεμελιώναν τες θεωρίες που εκινήσαν τζιαι οδηγήσαν το κοινωνικό γίγνεσθαι του εικοστού αιώνα, στην φυσική εκυριαρχούσεν ακόμα η έκσταση μπροστά στην δύναμη της θεωρίας της μηχανικής. Ο Λαπλάς εδήλωνεν με απόλυτην σιγουριάν ότι αν ένας λογισμός έξερεν με αρκετήν ακρίβειαν την θέση τζιαι την ταχύτηταν των στοιχείων του σύμπαντος σε κάποιαν στιγμήν, για τον λογισμόν τούτον δεν θα υπήρχεν μυστικόν, ούτε για το παρελθόν, ούτε για το μέλλον του κόσμου. Ο πρώτος νόμος της θερμοδυναμικής, αυτός της συντήρησης, που εγγυάται ότι όπως τίποτα δεν γεννιέται, τίποτα δεν χάννεται, εγγυάται τον όμορφον κόσμον της αφθονίας που ονειρεύτηκεν ο άνθρωπος. Τίποτα δεν χάνεται.

Ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής, αυτός που λέει ότι η εντροπία αυξάνεται πάντα, ύστερα ήρτεν. Ο μηχανικός Σαντί Καρνό έφαεν τα νιάτα του να εφαρμόσει στην εντέλειαν τον πρώτον νόμον της θερμοδυναμικής πας τες ατμομηχανές. Αφού τίποτα δεν χάνεται, επροσπάθούσεν όπως ούλλοι οι μηχανικοί της εποχής του να φκάλει τόσον έργον όσον ή ενέργεια που έβαλλεν μες την μηχανήν υπό μορφήν φωθκιάς. Όταν ανακάλυψεν ότι δεν είναι δυνατόν να βάλεις μιαν ποσότηταν φωθκιάς μέσα σε μιαν ατμομηχανήν τζιαι να φκάλεις την ίδιαν ποσότηταν έργου που την άλλη, δεν αντιλαμβανόταν ότι στα κοσιεφτά του χρόνια ανακάλυπτεν την μοίραν του κόσμου. Σε έναν κλειστόν σύστημαν, μπορεί να μην χάνεται τίποτα συμφωνα με τον πρώτον νόμον της θερμοδυναμικής,
η ποιότητα όμως της ενέργειας αλλάσσει σε κάθε κύκλον μετατροπής της τζιαι χάννει που την αξίαν της. Άμαν θέλεις να μετατρέψεις την φωθκιάν σε κίνησην, έναν μέρος της ενέργειας που διαθέτεις σε μορφή φωθκιάς θα σκορπιστεί στο περιβάλλον, κατά την διαδικασίαν μετατροπής, τζιαι θα την χάσεις δια παντός. Για να την συνάξεις πίσω, πρέπει να βάλεις που την πούγκαν παραπάνω από αυτήν που θα συνάξεις. Αυτόν το πράμαν καταρρίπτει τον μαγικόν κόσμον του Λαπλάς, που είτε προς τα μπρος πάρεις το ρολόιν, είτε προς τα πίσω, το ίδιον κάμνει για το σύμπαν. Τα θερμικά φαινόμενα είναι μη αναστρέψιμα. Να μετατρέψεις την κίνησην σε θερμότηταν γίνεται, τζιαι πιάννεις που την μετατροπήν 100% της ενέργειας που έβαλες. Να μετατρέψεις την θερμότηταν σε κίνησην πάλε γίνεται, αλλά, πιάννεις λλιόττερην. Άρα, αντίθετα με την ντετερμινιστικήν μηχανικήν θεωρία, που είτε ομπρός πάρεις το ρολόιν, είτε πίσω, το ίδιον κάμνει για τον λοαρκασμόν, ο χρόνος τζιαι ο κόσμος έχουν κατεύθυνση. Είναι η ίδια με την κετεύθυνσην του αυθόρμητου σκορπίσματος του χρήσιμου έργου σε μορφήν άχρηστης θερμότητας. Είναι η κατεύθυνση που την τάξη στην αταξία, που την ψηλόττερης αξίας ύλην προς την ύλην χαμηλόττερης αξίας. Μέσα σε έναν κλειστό σύστημα, σύμφωνα με τον δεύτερο νόμον, κάθε μεταποίηση μεταποιεί τζιαι έναν μέρος της τάξης σε αταξία (εντροπία). Αυτόν είναι που σημαίνει «σε έναν κλειστό σύστημα η εντροπία αυξάνεται πάντα».

Η οικονομία στην κλίμακα της γεώσφαιρας, είναι έναν κλειστό σύστημα. Η προσβάσιμη ύλη έχει όρια. Η ατμόσφαιρα περικλείει μέσα σε μιαν αέρινην σφαίραν την γή τζιαι τον ανθρώπινο πολιτισμό ορίζοντας τα όρια τους. Το μόνον πράμαν που την διαπερνά, πέρα που τες ιδέες μας, τζιαι μέσα μέσα κανένα διαστημόπλοιο, είναι η ηλιακή ενέργεια. Ότι ύλην, ότι μέταλλον έχει αποθηκευμένα στη γη, ότι νεκρόν υδρογονάνθρακα ή ζωντανόν βιολογικόν οικοσύστημα έσιει συσσωρευτεί με την δράσην της ηλιακής ενέργειας για εκατομύρια χρόνια επί του γήινου περιβάλλοντος, έχουν όρια πεπερασμένα. Με άλλα λόγια, άμαν τα καταναλώννεις, μιαν ημέραν λείφκουν, όπως λείφκει το νερόν που έναν ποτήριν όσον τζιαι αν το τζιυέφκεις με το καλαμάκι. Η υλική βάση της οικονομίας, της οποίας οι νόμοι δεν λαμβάνουν ακόμα τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, δεν είναι απεριόριστη. Ούτε για τον Μάρξ οι πρώτες ύλες έχουν κόστος, ούτε για τον Σμίθ. Τζιαι άτε για τον Μαρξ τζιαι τον Άνταμ Σμίθ ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής ήταν φρέσκος τζιαι δύσκολος. Για τους επόμενους; Τζιείνους που ανήγαγαν την ανάπτυξην σε μόνο δείκτη της οικονομικής ευρωστίας; Από τον Στάλιν μέχρι τον Τσιόρτσιλ, από τον Μιτεράν μέχρι την Θάτσιερ, από τον Σαρκοζί μέχρι τον Χριστόφκιαν, η μαγική λέξη που θα λυτρώσει τον κόσμον που όλα του τα κακά είναι η ανάπτυξη. Η μόνη διαφορά είναι ποιός θα έχει το κκοτσιάνιν τζιαι πως θα διανέμεται η αφθονία. Ανάπτυξη πάνω σε ποιόν υλικό σύστημα; Ποιόν υλικό σύστημαν δεν υπάγεται στον δεύτερον νόμον της θερμοδυναμικής; Ακόμα τζιαι το οικολογικόν κίνημαν στα πρώτα του βήματα ενόμιζεν ότι ήβρεν την απάντηση με την ανακύκλωση. Τζιαι σήμερα ακόμα, πολλοί νεοπράσινοι πιστεύκουν στην πράσινην ανάπτυξη, στην πράσινην κατανάλωση, στο green market.

Σε έναν κόσμον με πεπερασμένα όρια, πώς μπορείς να μεταποιείς την ύλην εσαεί χωρίς να αλλάσσεις την ποιότηταν της; To πετρέλαιον που εμεταποιήθηκεν σε κίνηση, εκατάληξεν σε θερμότηταν τζιαι διοξείδιον του άνθρακα ανεπιστρεπτί. Το σίδερον των φρένων του αυτοκινήτου μου εσκόρπισεν κατά μη αναστρέψιμον τρόπον δια παντώς στην φύση. Όσον τζιαι να προσπαθήσεις να ανακυκλώσεις την ύλη, σε κάθε κύκλον, έναν μέρος της σκορπίζει τζιαι χάννεται διά παντώς, όπως την ενέργειαν που σκορπίζεται τζιαι χάννεται σε κάθε θερμικόν κύκλον του Καρνό.

Ανάπτυξην χωρίς όρια δεν έχει, ούτε αειφόραν, ούτε αειρυπαίνουσαν. Το να πιστεύεις σε μιαν ανάπτυξη χωρίς όρια μέσα σε έναν κόσμο με όρια, μόνο τρελλός ή οικονομολόγος μπορεί να είσαι, είπεν ο K. Boulding, παλιός πρόεδρος της American Economic Association. Το μόνον που μπορεί η ανάπτυξη να φέρει εσαεί, είναι μια καλλύττερη διαχείρηση της μόνης ενέργειας που διαπερνά το κλειστό μας σύστημα, της ηλιακής, για να την μετατρέψει σε ευκολίαν του κόσμου, σε αγαθά, σε χαράν.

Η καστανιά για να σου δώκει έναν κάστανον, θέλει νερόν τζιαι ηλιακήν ενέργειαν. Τζιείνη θα πάρει τα λλίγα μέταλλα που χρειάζεται που την γην τζιαι θα αφήσει την ζωή να το δημιουργήσει. Το σύστημαν αξιών του ανθρώπινου πολιτισμού, έχει πολλά να μάθει που την καστανιάν για να φέρει τους νόμους της οικονομίας σε αρμονίαν με τους νόμους της φυσικής. Η καστανιά ξέρει πολλά καλά ότι η φύση δεν χαρίζει κάστανον άμαν δεν σέβεσαι τους νόμους της. Ξερανίσκει την τζιαι ποσπάζεται.

Για περαιτέρω εμβάθυνση

La décroissance, Nicolas Georgescu-Roegan
www.decroissance.org
www.decroissance.ch
Το σχεδιούδιν εσχεδίασεν το έναν τουρκούιν τζιαι ήταν εκτεθιμένον στο πέρασμαν της οδού Λήδρας σε κοινήν έκθεσην μωρών για το περιβάλλον.

7 σχόλια:

Moonlight είπε...

εχτές κόμα επάσχιζα να εξηγήσω μιας κορούς γιατί εν σπατάλη πχ το να αλλάσσεις κινητό καπάλιν. ενόμιζεν έθελα να κάμω κουμάντο στην πούγκα της.

εν θλιβερόν το ότι πρέπει να εξηγήσεις τόσον απλά τα πράματα για να καταλάβουν κάποιοι, πόσον μάλλον για να τα σκέφτουνται 2 τζαι 3 φορές σε κάθε τους πράξην.

μπράβο σου, γράφω σου σχόλειον με το αριστερό μου χέριν μόνο, τόσον πολλά μου άρεσες σήμερα! μιλούμε για κόπον!!!!!! :p

Glavkos είπε...

Επίκαιρο και ενδιαφέρον το άρθρο σας ...και προπάντων καταρριπτικό διαφόρων μύθων.
Βρίσκω δε και τα Κυπριακά όπως τα γράφετε πολύ χυμώδη και ζωντανά ως γλώσσα..

Τα σέβη μου

Ανώνυμος είπε...

Aceras,

Πράγματι πολύ ενδιαφέρον κείμενο. Εξηγά με σχετικά απλή γλώσσα γιατί αν συνεχίσουμε όπως πάμε, δεν πάμε!

Επιμένω βεβαίως πως έχει διαφορά η διαχείριση που μπορεί να κάνει κάποιος στο σύστημα, έχει διαφορά η καταπόνηση των πόρων και της ενέργειας από διαφορετικές νοοτροπίες.

Τελικά όμως η θεμελιώδης σου ανησυχία είναι πως με το παρόν σύστημα ο πλανήτες μας *δεν* θα αντέξει.

Συμφωνώ.

Ερωτώ όμως: γιατί *πρέπει* να αντέξει;

Μήπως από τη στιγμή που γεννήθηκε η γη μας, υπάρχει κάπου και η ημερομηνία λήξης της; Ακόμα, μήπως από τη στιγμή που δημιουργήθηκε το ανθρώπινο είδος, και εγκαθίδρυσε ένα σύστημα στη γη, η μόνη τελική κατάληξη είναι η (φυσιολογική) καταστροφή του συστήματος και του ανθρώπινου πολιτισμού;

Γιατί να θεωρούμε πως εμείς, το σύστημα μας, ακόμα η γη μας *πρέπει* να υπάρχουμε για πάντα;

Aceras Anthropophorum είπε...

Φίλε Στροβολιώτη, το ζήτημα δεν είναι ότι "πρέπει" να αντέξει. Θα αντέξει. Ο ανθρώπινος πολιτισμός έχει τους μηχανισμούς να πιάννει σήματα feedback που το περιβάλλον του για να προσαρμόζει την πράξη του. Το μεγάλο το ζήτημα είναι το πως θα αντέξει τζιαι το για ποιούς θα εντέξει (πράμα που δεν συζητώ στο κείμενο).

Το κείμενο συγκεντρώννεται μόνο στην φύση της οικονομίας τζιαι στην φύση της ύλης. Βάλλει κάτω θκυό απλές βασικές συναρτήσεις που αποκλείνουν ενώ στην ιδέαν των ανθρώπων συγκλίνουν, ή καλλύττερα ο άνθρωπος δεν τες εσκέφτην ακόμα (η πορεία προς την ανάπτυξη τζιαι η πορεία προς την εξάντληση).

Όταν γενεί τούτον καθαρόν, μετά μπορούμε να αρχίζουμεν να σκευτούμαστεν πράξη τζιαι επιπτώσεις. Για παράδειγμα, με ποιό δικαίωμα εσύ Στροβολιώτη να κρούζεις το πετρόλαον σε αυτοκίνητο τεχνολογικό δεινόσαυρο (που εγίνην αυτόν που εγίνην απλά για να γινούν boosted οι πωλήσεις της εταιρίας που το εσχεδίασεν σε έναν ελέυθερον market παρά για να απαντά στην ανάγκην σου για μετακίνηση) που το κινείς μάλιστα για μη αναγκαίες μετακινήσεις τζιαι να το στερείς στο αγγόνιν σου που ίσως θα το έχει ανάγγην για να φτιάξει πλαστικά, θερμομόνωση του σπιτιού του, φάρμακα ...; Τζιαι που την στιγμή που αγγόνιν σου δεν είναι παρόν στο πεδίον της ελεύθερης αγοράς όπου η τιμή παζαρεύκεται ανάλογα με την προσφοράν τζιαι τη ζήτηση μεταξύ των ιδιοκτητών κατόχων τζιαι φερέγγυων αγοραστών με ποιάν ηθικήν νομιμοποίσην εξαιρείς το μωρόν που αυτόν το παζάριν; Γιατί αυτόν να το πληρώσει για χρυσάφιν (αφού θα γινεί σπάνιο) τζιαι σύ να το πετάσσεις μούχτιν για το τίποτε; Γιατί το πετρόλαον να ανοίκει στον Γκαντάφη που πουντζιάζει τζιαι πλουτίζει διόντας το μούχτιν τζιαι όχι σε όλες τες γεναιές Λυβίων; Πως η αγορά θα ενσωματώσει αυτήν την ηθικήν υποχρέωσην προς τες επόμενες γεναιές; Τζιαι δεν μιλάμε για 500 χρόνια, σε 500 χρόνια δεν θα έχει σταξιάν υδρογονάνθρακαν. Μιλάμε για τες επόμενες 3 με 5. Που την στιγμήν που δεν ανακαλύψαμεν ακόμα εναλλακτικήν πηγήν ενέργειας, με ποιόν ηθικόν δικαίωμαν συνεχίζουμεν να σπαταλούμε τζιαι να αναπτύσσουμεν περεταίρω την σπατάλη μέσα σε έναν οικονομικόν σύστημα που μπορεί να λειτουργήσει μόνον μέσα που στην ανάπτυξην; Αυτά και άλλα, φίλε μου. Άμα φκάλεις την βασικήν πέτραν που το οικοδόμημαν, τίποτε δεν στέκει.

Τζιαι βέβαια για διαχείρησην μιλάμε, διότι η διαχείρηση που κάμνουμε σήμερα δεν στέκει, ούτε υλικά, ούτε ηθικά άμα εντάξουμε τες αλήθκειες του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής μέσα στον ορθολογισμό.

Άλλα θέματα που μπορεί κάποιος να ξαναεπισκευτεί στο σύστημα αξιών του είναι το πως κατανέμονται οι επιτπώσεις της σπανιοποίησης όχι μόνον ανάμεσα στες διάφορες γεναιές, αλλά τζιαι στην παρούσα γεναιάν, ανάμεσα στες χώρες, ανάμεσα στες κοινωνικές τάξεις. Ή ακόμα ο μακροχρόνιος προγραμματισμός έργων που έχουν όριο ζωής πέραν των 40 χρόνων, ή πολιτικών διαχείρησης του χώρου (πολεοδομία, δρόμοι, διακίνηση). Ποιός θα οδηγά τί όχημα με τί κινητήριο ενέργεια τζιαι για ποιό λόγο στον αυτοκινητόδρομο Πάφου-Πόλης σε 40 χρόνια; Τι θα κρούζουν οι αφαλατώσεις σε 30 χρόνια τζιαι σε ποιά τιμή; Για τι απεξαρτητοποίηση μιλούμε από τες καιρικές συνθήκες όταν εξαρτητοποιούμε την οικονομία σε μιά τόσο volatile μη ανανεώσιμη πηγή; Έτσι αυτά τα λίγα για την διαχείρηση.

ιων είπε...

Ασέρα,ευχαριστούμε για το κείμενο, είναι πολύ κατανοητό.

Εκράτησα κάποια σημεία και τα σχολιάζω.

" Ο άνθρωπος έπιασεν την φωθκιάν που τους θεούς τζια προοδεύει ασταμάτητα μέχρι να τους μοιάσει. Οι πρώτες ύλες είναι δώρον από την φύσην με μόνον κόστος της εξορυξης και της μεταποίησης. "

Ο άνθρωπος θα μοιάσει στους θεούς και θα τα καταφέρει να συναντήσει το ανώτερο θεϊκό του κομμάτι, μέσα από εσωτερική εξελιξη. Σήμερα οι πρώτες ύλες εκτός που ότι λείφκουν μέρα με την μέρα είναι τζιαι πανάκριβες. ακόμα τζιαι το νερό γοράζουμεν το ακριβά γεμάτον χλωρίνην τζιαι πανάκριβα νερό υποτίθεται καθαρό για να πίνουμεν.

Την Παρασκευή το βράδυ στο national geographic channel, έβλεπα ένα ντοκυμανταίρ για ανθρώπους που κατοικού στον νησί Τάνα (νομίζω). Ζούν πρωτόγονα, σχεδόν γυμνοί και μοιράζονται τα αγαθά, δεν έχουν χρήματα και περιττές πολυτέλειες. Ο αρχηγός τους φόρεσε φούχα και μαζί με ακόμα ένα αντρα από τη φυλή του και ένα διερμηνέα πήγε στο Μάντσεστερ στην Αγγλία και έζησε για μερικές μέρε με μιά οικογένεια της εργατικής τάξης.

Επεσήμανε τα εξής: οι άνθρωποι αγαπούν τα ζώα και δεν αγαπούν τους ανθρώπους. Κάποιοι έχουν πολλά αγαθά, όμως άλλοι άνθρωποι είναι άστεγοι, πράγμα που δεν συμβαίνει στο νησί του, αφού όλοι έχουν σπίτι και φαγητό. ΄Οταν είδε την ανακύκλωση των σκουπιδιών ρώτησε αν μπορούν οι άνθρωποι να ανακυκλωθούν !! (αθθυμήθηκα την ενέργεια που παράγουν στην Ελβετία, μπρρρ) .))) Εμένα μεγαλώνει η απορία μου, ποιοί είναι τελικά οι πολιτισμένοι άνθρωποι;

Πίσω στα δικά μας.
Ο πρώτος νόμος εν πολλά καλός, ο δεύτερος χαλά μας τα. Ηταν ανάγκη να τον ανακαλύψουν;; .-))))

Νομίζω το θέμα και η πρόκληση δεν είναι μόνον να γίνεται πιο σωστή ανακύκλωση άλλα βασικά να μειωθεί δραστικά η κατανάλωση. Να αγοράζουμε ότι είναι απαραίτητο και αναγκαίο. Φυσικά αν αυτό εφαρμοστεί είτε επειδή το θέλουμε είτε λόγω οικονομικής κρίσης, θα μειωθούν οι ρυθμοί της οικονομίας τζια η ανάπτυξη όπως την εννοούν τα κεφάλαια, πάει περίπατο.

Α τζια κάτι άλλο. τι να σου κάμει η ανακύκλωση η οικιακή, όταν σε εστιατόρια, πολυκαταστήματα, mall και λοιπούς χώρους που συγκεντρώνονται εκατοντάδες ανθρώπων, στέλλονται τα απορρίμματα κατ ευθείαν στον Κοτσιάτη;

the Idiot Mouflon είπε...

http://en.wikipedia.org/wiki/Norman_Spinrad

Για κλειστά συστήματα και social entropy διάβασε το "Agent of Chaos" του Norman Spinrad.

Τίποτα το συνταρακτικό ως λογοτέχνημα αλλά οι ιδέες στο υπόβαθρο είναι ...εγώ.

Με λίγα λόγια... και αν η Γη δεν είναι κλειστό σύστημα;

Bananistanos είπε...

@Mouflon
Προς το παρόν η Γη είναι κλειστό σύστημα. Φαντάστου τη σαν ένα μπαρ το σχειμώνα όπου έσηει 10 που καπνίζουν τζε 20 που δεν. Σε λλίην ώρα όλοι θα νιώθουν τις επιπτώσεις του καπνού.
@all
Το πρόβλημα είναι ότι ελάχιστο ποσοστό καπνιστών ενδιαφέρεται να κόψει το κάπνισμα-CO2, αντίθετα κάθε μέρα αυξάνετε ο εθισμός μας στο κάπνισμα. Ακόμα τζε τζείνοι που πουφουρίζουν κανέναν κάθε τόσο(τρίτος κόσμος) ονειρεύκονται τζε παλεύκουν να μπορούν να καπνίζουν ασταμάτητα.

Η αντιμετώπιση του περιβάλλοντος εν όπως την αντιμετώπιση του καπνίσματος, ούλλοι ξέρουμεν πολλά καλά ότι τούτος ο τρόπος ζωής θα μας φέρει προβλήματα στο μέλλον αλλά δεν κάμνουμε τίποτε όσπου να μας πιάσει το καρδιακό, αν προλάβουμε μπορεί τζε να αλλάξουμε τρόπο ζωής, μπορεί τζε όϊ. Σικκιμέ, όσπου πάμε. Με τη διαφορά ότι οι καπνιστές co2 πέρνουν ούλλο τον κόσμο στο λαιμό τους (όπως οι καπνιστές καπνού σε κλειστούς χώρους). Ίσως τελικά να πρέπει να απαγορευτεί το κάπνισμα παγκοσμίως;

Τζε μια τζε μιλούμεν για νόμους να σας πω τζε τον Νόμο του Μπανανιστανού: ελάχιστοι καπνιστές CO2 είναι διαθετημένοι να τροποποιήσουν σημαντικά τη ζωή τους ή να ξοδέψουν λεφτά για χάρη των επόμενων γενεων. Σίγουρα όχι αρκετοί για να κάμουν διαφορά. Δειτε τους γυρόν σας, πόσους ξέρετε που φέτος εκάψαν λλιόττερον co2 που πέρσι;